Thứ nhất, ngay đầu tác phẩm là chuyện kể về bạo chúa nọ mỗi đêm sủng hạnh một cô gái và ngay sáng hôm sau đem cô gái ấy đi tử hình. Giữa lúc ấy, một vị cứu tinh có mặt, đấy chủ đạo là nàng Scheherazade. Nàng dám tình nguyện hầu hạ để rồi can đảm mỗi đêm kể chuyện cho vị bạo chúa ấy nghe, kéo dài câu chuyện tưởng chừng như bất tận để giữ lấy mạng sống cho các cô nàng khác. Ấy là đánh giá cao sự can đảm và trí khôn của phụ nữ.

Thứ hai, tác phẩm là một bản tình ca của những đôi trai gái. Trong một xã hội đề cao hết mức đồng tiền, thật đáng lạ thay một thương nhân đang làm ăn phát tài dám vì tình yêu mà bỏ hết mọi hoạt động buôn bán, bỏ mẹ và em gái để chịu đựng mọi gian truân (Truyện Chàng Ganem, con trai của Abou Aibou, kẻ nô lệ của tình yêu) hay như những câu chuyện là ước mong muôn thuở của những đôi trai gái bất hạnh, đành bằng lòng kiếp sau làm cây liền cành.

Chim liền cánh (Truyện Aboulhassan Ali Ebn Becar và ái phi của hoàng đế) ,… những câu chuyện trên chính là những lời kêu gọi giải phóng phái đẹp, giải phóng con người. Biểu hiện tư tưởng tiếng bộ, tự do trong tình ái, không chịu gò bó trong khuôn khổ của xã hội đương thời,…